برگرفته از عشق اسطوره‌ای «ونوس و آدونیس»

منظومه «زهره و منوچهر» سروده ایرج میرزا، برداشتی آزاد و هوشمندانه از داستان اسطوره‌ای «ونوس و آدونیس» است که پیش‌تر در قالب منظومه‌ای از ویلیام شکسپیر نیز بازتاب یافته بود. این اثر در قالب مثنوی و با وزنی روان (مفتعلن مفتعلن فاعلن) سروده شده و روایتگر عشقی نافرجام و تلخ است که در دل خود طنزی انتقادی از مناسبات جنسیتی و اجتماعی زمان شاعر دارد. شعر با این بیت آغاز می‌شود:

«صبح نتابیده هنوز آفتاب وا نشده دیدهٔ نرگس ز خواب» «

زهره و منوچهر» نمونه‌ای درخشان از پیوند ادبیات کلاسیک فارسی با الهام‌های غربی است؛ اثری که همچنان طراوت خود را حفظ کرده و گفت‌وگویی زنده میان فرهنگ‌ها را رقم می‌زند.